Noord-Limburg

Met dit project bereidt Elia het elektriciteitsnet in Noord-Limburg voor op de toekomst door middel van versterkings- en ondersteuningswerken. Door het verdwijnen van de elektriciteitscentrale in Mol is het elektriciteitsnet in deze regio aan versterking toe. Tegelijkertijd zorgt de energietransitie voor een stijgende elektriciteitsvraag, zowel door de elektrificatie van de industrie als door huishoudens die steeds meer stroom verbruiken, bijvoorbeeld door elektrische wagens en warmtepompen.

De bestaande luchtlijn Massenhoven-Van Eyck (380kV) is een snelweg voor elektriciteit. In de regio Noord-Limburg ontbreken vandaag rechtstreekse verbindingen op deze snelweg, die de elektriciteit verder transporteren. Om dit transport te kunnen realiseren, moet de spanning eerst worden verlaagd naar 150kV. Elia voorziet daarom een aftakking van de luchtlijn Massenhoven-Van Eyck (380kV). Hiervoor dient Elia een nieuw onderstation te bouwen dat hoogspanning omvormt van 380kV naar 150kV. Om het onderstation te verbinden met het bestaande 150kV-net, bouwt Elia een nieuw hoogspanningsstation in de industriezone Kristalpark in Lommel. Daarnaast legt Elia twee nieuwe ondergrondse elektriciteitsverbindingen (150kV) aan tussen het nieuwe hoogspanningsstation en het onderstation. Zo kan de stroom efficiënt verdeeld worden in Noord-Limburg en kan de elektriciteitsbevoorrading ook in de toekomst gegarandeerd blijven. 

De exacte locatie van het nieuwe onderstation is nog niet bekend; hiervoor is een Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) vereist. Een GRUP bepaalt namelijk op perceelsniveau welke bestemming het perceel in de toekomst krijgt en welke voorschriften er gelden. Op 28 februari 2025 keurde de Vlaamse Regering de startnota goed voor de opmaak van een Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) voor dit onderstation. Tijdens de publieke raadpleging van 25 maart 2025 tot en met 23 mei 2025 kan iedereen suggesties of opmerkingen indienen op die startnota.

Het project Netversterking Noord-Limburg omvat drie deelprojecten: 

• Bouw van een nieuw onderstation
  De bestaande luchtlijn Massenhoven-Van Eyck (380kV) is een snelweg voor elektriciteit. Om die elektriciteit verder te kunnen transporteren, moet de spanning eerst worden verlaagd. Elia voorziet daarom een aftakking van de luchtlijn Massenhoven-Van Eyck (380kV). Hiervoor moet Elia een nieuw GIS (Gas Insulated Switchgear) onderstation bouwen dat hoogspanning omvormt van 380kV naar 150kV. Op dit moment onderzoeken we nog op welke locatie dit onderstation precies zal worden gebouwd.
• Bouw van een nieuw hoogspanningsstation
  Elia bouwt een nieuw GIS-hoogspanningsstation in de industriezone Kristalpark in Lommel. Een GIS-hoospanningsstation (Gas Insulated Switchgear) is een gesloten gebouw waarin de schakelapparatuur geïsoleerd wordt met SF6-gas. In vergelijking met een AIS-hoogspanningsstation neemt een GIS-station minder ruimte in beslag. Meer informatie over GIS-installaties vindt u terug in de brochure ‘Wat is een hoogspanningsstation’ onder documenten.
• Aanleg van twee nieuwe ondergrondse elektriciteitsverbindingen (150kV) 
  Elia legt twee nieuwe ondergrondse elektriciteitsverbindingen (150kV) aan tussen het nieuwe onderstation en het nieuwe hoogspanningsstation in de industriezone Kristalpark te Lommel. 

• Bouw van een nieuw onderstation 

Om het nieuwe onderstation aan te leggen, wordt er een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) opgemaakt. Een GRUP bepaalt op perceelsniveau welke bestemming het perceel in de toekomst krijgt en welke voorschriften er gelden. Een planningsproces voor de opmaak van een GRUP bestaat uit vijf fases:

1. De startnota en publieke raadpleging van 60 dagen: De startnota voor het nieuwe onderstation werd goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 28 februari 2025. Tijdens de publieke raadpleging kan iedereen reageren op de startnota. De publieke raadpleging loopt van 25 maart 2025 tot en met 23 mei 2025.

2. De scopingnota: De adviezen en inspraakreacties worden verwerkt in de scopingnota. De scopingnota legt de locatiealternatieven en inrichtingsvarianten vast die onderzocht zullen worden en geeft aan hoe het milieueffectenonderzoek wordt aangepakt. 

3. Voorontwerp GRUP en effectenrapporten: De milieueffecten van de verschillende alternatieven werden onderzocht en vergeleken. Op basis van alle onderzoeken wordt het voorontwerp GRUP opgemaakt. Er vindt een plenaire vergadering plaats met de adviesverlenende instanties.  

4. Ontwerp GRUP en openbaar onderzoek van 60 dagen: Het Ontwerp GRUP wordt voorlopig vastgesteld door de Vlaamse Regering. Tijdens het openbaar onderzoek kan iedereen reageren op het Ontwerp GRUP. De inspraakreacties en adviezen worden onderzocht en het GRUP wordt eventueel aangepast. 

5. Definitieve vaststelling van het GRUP: Het GRUP wordt definitief vastgesteld door de Vlaamse Regering en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad

Na de definitieve vaststelling van het GRUP “Onderstation op de hoogspanningslijn Massenhoven-Van Eyck” kunnen de werken van start gaan. De werken aan het nieuwe onderstation zullen 4 jaar in beslag nemen.

• Bouw van een nieuw hoogspanningsstation
  Om het nieuwe hoogspanningsstation aan te leggen, is de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) niet nodig. Elia dient voor het nieuwe hoogspanningsstation wel een omgevingsvergunningsaanvraag in. Deze verwachten we in te dienen in juni 2026. Volgens de huidige planning zullen de werken starten in juni 2027 en nemen 4 jaar in beslag.  
• Aanleg van twee nieuwe ondergrondse elektriciteitsverbindingen (150kV)
  Ook voor de aanleg van de twee nieuwe ondergrondse elektriciteitsverbindingen is de opmaak van een gewestelijke ruimtelijk uitvoeringsplan niet nodig. Elia dient voor deze nieuwe elektriciteitsverbindingen wel een omgevingsvergunningsaanvraag in. Deze verwachten we in te dienen in juni 2026. Volgens de huidige planning zullen de werken starten in juni 2027 en eindigen ze in 2031. 

Documenten over het GRUP van het nieuwe onderstation
De startnota en bijlagen van het GRUP “Onderstation op de hoogspanningslijn Massenhoven-Van Eyck” kunnen geraadpleegd worden op de website van de Vlaamse regering.

Algemene documenten 

Informatiefiche - Wat is een hoogspanningsstation? 

Informatiefiche - Geluid in de buurt van hoogspanningsstations

 
Informatiefiche - Aanleg ondergrondse elektriciteitsverbinding