Woordenlijst
In deze verklarende woordenlijst vindt u een korte en beknopte uitleg van de belangrijkste technische en administratieve termen die in infrastructuurprojecten worden gebruikt.
-
AanlandingslocatieDe plaats waar de kabels van de windmolenparken op zee kunnen aankomen.
-
Aardkabel
De aardkabel of waakdraad is de bovenste kabel op een luchtlijn die dient om de bliksem op te vangen en naar de aarde af te voeren via de hoogspanningsmast.
Daarnaast kan de waakdraad nog andere functies hebben:
- bij een fout een deel van de foutstroom evacueren
- gegevens overbrengen tussen de posten via de optisch vezels die de kabel bevat
-
GRUPAfkorting voor Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan. Een plan waarin het Vlaams Gewest voor een bestaand gebied regelt wat er wel of niet mag gebouwd of verbouwd worden. Het geeft dus een bodembestemming aan een bepaald perceel of een bepaalde percelengroep en toont hoe een buurt er in de toekomst kan uitzien.
-
GewestplanVoor het Waalse Gewest zijn er 23 gewestplannen die tussen 1977 en 1987 werden goedgekeurd.
Het belangrijkste doel van het gewestplan is het bepalen van de bodembestemmingen op een schaal van 1 :10.000 om de harmonieuze ontwikkeling van de menselijke activiteiten te garanderen en misbruik van ruimte te voorkomen.
Met betrekking tot energie omvat het gewestplan het bestaande en geplande tracé van het net van de belangrijkste infrastructuren voor communicatie-, vloeistof- en energietransport.
Wanneer het niet (meer) voldoet aan de geïdentificeerde noden kan een herziening van het gewestplan worden aangevraagd bij de Waalse regering. Dit is het geval voor het project ‘Boucle du Hainaut’.
-
Backbone of ruggengraat van het netHet elektriciteitstransmissienet is wat we noemen een ‘vermaasd net’, vergelijkbaar met een visnet. Het bestaat uit verschillende spanningsniveaus die elk een specifieke rol spelen in de elektriciteitstransmissie.
De ruggengraat of backbone van het net bestaat uit verbindingen met een spanningsniveau van 380 kV waarmee grote hoeveelheden energie over relatief grote afstanden getransporteerd kunnen worden. Dit is het geval voor het project ‘Boucle du Hainaut’.
-
BasisdossierHet basisdossier is een van de documenten die worden toegevoegd aan de aanvraag tot herziening van het gewestplan. Het heeft tot doel om aan de regering de argumenten voor te leggen die de noodzaak van een herziening van het gewestplan voor de uitvoering van het project rechtvaardigen.
-
Bovengrondse verbinding (luchtlijnen of geleiders)Een bovengrondse hoogspanningsverbinding wordt gerealiseerd aan de hand van draadstellen van metalen hoogspanningslijnen, die ondersteund worden door pylonen of masten.
-
CCATM: Commission Consultative d’Aménagement du Territoire et de Mobilité (Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening en Mobiliteit)Dit is een gemeentelijke adviescommissie die de bevolking in staat stelt om te participeren in het beheer van hun leefomgeving. De commissie is betrokken bij de herzieningsprocedure van het gewestplan, aangezien Elia haar basisdossier moet indienen en de CCATM van de betrokken gemeentes een advies kunnen uitbrengen.
-
Congestie op de bestaande verbindingenDe extra energieproductie door offshore windmolens en de mogelijkheden om energie uit Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk te importeren, maken dat sommige verbindingen niet in staat zijn om deze nieuwe energie op te vangen. Dit heeft tot gevolg dat de betrouwbaarheid van het net afneemt en de risico’s op overbelasting, incidenten, de onderhoudsfrequentie, enz. toenemen.
-
Consultatieperiode
Deze officiële periode van openbare raadpleging vindt plaats in het kader van de aanvraag tot herziening van het gewestplan en in het kader van de aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning.
Deze periode volgt op de voorafgaande informatievergadering (of het equivalent daarvan in de vorm van een videopresentatie). Gedurende een periode van 15 dagen kunnen burgers vragen stellen, opmerkingen maken of een redelijk alternatief voorstellen.
Deze vragen, opmerkingen en redelijke alternatieven worden vervolgens bestudeerd door een onafhankelijk studiebureau, ofwel in het Milieueffectenrapport (MER - als onderdeel van een aanvraag tot herziening van het gewestplan) of in de milieueffectenstudie (MES - als onderdeel van een aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning).
-
ConversiestationEen conversiestation zet wisselstroom (AC) om in gelijkstroom (DC).
-
CorridorIn het kader van het project ‘Boucle du Hainaut’ is de corridor een geografisch afgebakende zone die is ingeschreven in het gewestplan. Deze corridor (of reservatieperimeter) laat toe om in een tweede fase (zijnde de aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning) te bepalen waar de verbinding daadwerkelijk zal worden aangelegd.
-
DraadstelEen draadstel is een set van drie transportkabels voor een driefasige bovengrondse verbinding. Naargelang het spanningsniveau zijn er een, twee, drie of vier draadstellen die meerdere hoogspanningslijnen of geleiders kunnen bevatten.
-
DwarsregeltransformatorIn tegenstelling tot een transformatorstation zet een dwarsregeltransformator de energie niet om naar een hoger of lager niveau maar werkt deze transformator op eenzelfde spanning. Een dwarsregeltransformator regelt het debiet van het elektriciteitsnet en heeft de mogelijkheid om de richting en de grootte van de energiefluxen te bepalen.
-
Elektromagnetisch veld
Een elektromagnetisch veld wordt gekenmerkt door de frequentie en golflengte van de straling gegenereerd door de verspreiding van dit veld. De frequentie en golflengte van elektromagnetische straling zijn omgekeerd evenredig: hoe hoger de frequentie, hoe korter de golflengte.
Elektrische ladingen creëren een elektrisch veld dat een kracht uitoefent op andere elektrische ladingen in de omgeving. Die ladingen zetten zich in beweging en vormen een stroom die een magnetisch veld doet ontstaan. Dit vormt de essentie van een elektromagnetisch veld. Een voorbeeld zijn transformatorstations waar de energie wordt omgezet naar een hoger of lager spanningsniveau.
-
Étude d’Incidences sur l’Environnement (EIE)Het EIE is een studie die wordt opgemaakt vóór er een vergunning wordt aangevraagd. Aan de hand van deze informatie kan er een inschatting worden gemaakt van de effecten die een project op het milieu zou kunnen hebben, kan de alternatieve oplossing waarvoor men daarna kiest worden gerechtvaardigd en kunnen de maatregelen worden gespecificeerd die de eventuele schadelijke effecten die samenhangen met een project kunnen wegnemen,, beperken of opvangen . Het rapport wordt in een volgende fase bij de vergunningsaanvraag gevoegd.
-
Évaluation Appropriée des Incidences sur l’Environnement (EAI)De EAI gaat na of het project geen nadelig effect heeft op de biodiversiteit in Natura 2000-zones en andere natuurgebieden en of het de instandhoudingsdoelen die voor deze gebieden zijn vastgelegd niet in gevaar dreigt te brengen. In de MEB kunnen ook compensatiemaatregelen omschreven worden om de aangerichte schade ongedaan te maken, en kunnen regels worden opgelegd die tijdens de uitvoering van de werken moeten worden nageleefd.
-
Federaal Ontwikkelingsplan
Het Federaal Ontwikkelingsplan is een officieel document dat bindend is voor Elia en wordt gevalideerd door de minister van Energie. Het plan definieert het investeringsprogramma waartoe de netbeheerder zich verbindt om aan de noden te voldoen. Er wordt rekening gehouden met de nood om over voldoende reservecapaciteit te beschikken en metprojecten van algemeen belang die door de instellingen van de Europese Unie op het gebied van de trans-Europese netwerken zijn vastgesteld. Het Federaal Ontwikkelingsplan wordt opgesteld rond drie pijlers:
- Het interne net versterken en uitbreiden
- Het offshorenet vergroten
- De interconnecties versterken en uitbreiden.
-
Future Grid
Future Grid is een strategisch project dat is opgenomen in het federaal ontwikkelingsplan van Elia. Concreet gaat het om grote infrastructuurprojecten die nodig zijn om de uitdagingen van de energietransitie aan te gaan:
- De ontwikkeling van het hoofdnet voor het transport van elektriciteit met een spanning van 380kV, met in het bijzonder de aanleg van een corridor tussen Avelgem en Courcelles (project ‘Boucle du Hainaut’) en een corridor tussen Stevin en Avelgem (Ventilus);
- De ontwikkeling van interconnecties die ons elektriciteitsnet met dat van de buurlanden verbinden;
- De aansluiting en de integratie van offshore geproduceerde windenergie.
-
Gelijkstroom (DC)In tegenstelling tot wisselstroom is gelijkstroom een elektrische stroom die continu in één richting stroomt. Gelijkstroom wordt bijvoorbeeld gebruikt voor apparaten die op batterijen werken.
-
Gestuurd borenDe techniek van gestuurd boren wordt regelmatig gebruikt voor ondergrondse verbindingen wanneer dat omwille van de ligging in stedelijke gebied vereist is: bij kruisingen met spoorwegen bij het kruisen van waterwegen of grote obstakels, bij belangrijke kruispunten, ... De diepte is afhankelijk van de bodem en varieert tussen 3 m en 20 m. De diameter van het boorgat is 0,4 m tot 1 m.
-
Storing op het netOm een duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar net te kunnen garanderen, moeten storingen op het net zoveel mogelijk worden beperkt. Heel wat elementen kunnen dergelijke storingen veroorzaken, zoals overbelasting, onderhoud, een technisch incident, enz.
-
HoogspanningsnetHet hoogspanningsnet kan je vergelijken met een ‘elektriciteitssnelweg’. Via het hoogspanningsnet vervoert Elia de elektriciteit van de stroomproducenten naar de grote industriële verbruikers en naar de distributienetten, zodat zij de stroom tot bij de verbruikers (woningen, bedrijven, enz.) kunnen brengen.
-
Hoogspanningsstation
Een hoogspanningsstation (HS) is een centraal punt waar verschillende netelementen (dit zijn netonderdelen) aankomen. Ze kunnen onderling verbonden zijn via een railstel . Mogelijke netelementen zijn: een hoogspanningslijn of -kabel, een transformator (ook ‘veld’ genoemd in het vakjargon ), een reeks condensatoren, een railstel, …
Er zijn twee soorten hoogspanningsstations:
- Luchtgeïsoleerde hoogspanningsstations of AIS (Air Insulated Stations); de apparatuur staat niet binnen in een afgebakend gebouw. De delen die onder spanning staan, zijn op grotere afstand gescheiden in de open lucht, die als natuurlijke isolatie optreedt.
- Gasgeïsoleerde stations (GIS of Gas Insulated Stations): alle functionele elementen worden in een volledig gesloten geheel geplaatst, dat geïsoleerd is met gas (meestal SF6). Door het grotere isolerende vermogen in vergelijking met lucht kunnen deze installaties veel kleiner zijn en neemt het geheel veel minder ruimte in beslag.
-
MicrotunnellingDeze techniek wordt gebruikt voor ondergrondse verbindingen om de doorgang mogelijk te maken bij de aanleg van meerdere verbindingen of wanneer het technisch onmogelijk is om gericht te boren (bv. schaliegrond en risico op boorinstabiliteit).
-
MofputKabels worden niet in zijn geheel aangelegd maar in stukken van +/- 1km. Het verbinden van de verschillende kabelstukken noemt men weleens ‘vermoffen’. De mofput is de plaats waar twee kabels met elkaar worden verbonden.
-
Note d’Evaluation des Incidences sur l’Environnement (NEIE)Het NEIE beoordeelt de gevolgen van het project voor het milieu in brede zin (bodem en ondergrond, water, lucht, energie en klimaat, biotoop, landschap, stedenbouw en ruimtelijke ordening, mobiliteit en vervoer, afval, veiligheid en gezondheid, sociaal-economische aspecten, …) en geeft aanbevelingen.
-
OmgevingsvergunningEen omgevingsvergunning is een machtiging om bepaalde activiteiten en/of inrichtingen te exploiteren. Bij Elia is bijvoorbeeld een omgevingsvergunning vereist voor de installatie van hoogspanningsstations.
-
Ondergrondse verbinding
De voornaamste onderdelen van een ondergrondse verbinding zijn:
- de hoogspanningskabels die nodig zijn voor de transmissie of het vervoer van de energie (meestal drie, één per fase)
- verbindingen tussen de verschillende kabelsecties, doorgaans met een grootteorde van ongeveer 500 tot 800 m
- de klemmen of "eindsluitingen" voor de aansluiting van de verbinding op installaties van het hoogspanningsstation
-
Open sleuf
De standaardsleuf, bekend als een ‘open sleuf’, is de meest gebruikte traditionele methode ter wereld.
De sleuven zijn +/- 0,65 m breed per circuit, afhankelijk van het diepteniveau. De kabels worden op een diepte van ongeveer 1,2 m geplaatst. Na het leggen van de kabels wordt de sleuf gevuld met een gecontroleerd opvulmateriaal (type dolomiet) om de thermische geleiding van de kabels te garanderen. Daarbij wordt de warmte gegenereerd door het energietransport afgevoerd. Tijdens de bouwwerkzaamheden is het noodzakelijk om werkgangen te voorzien van 6 tot 15 m, afhankelijk van het aantal aansluitingen en het soort kabels. Afhankelijk van de lengte van de sleuven worden de aansluitingen om de 500 tot 800 m gemaakt.
-
Openbaar onderzoekWanneer voor een project een vergunning wordt aangevraagd, wordt het project aan een openbaar onderzoek onderworpen. Burgers kunnen zo het volledige dossier van de aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning raadplegen en hebben 30 dagen de tijd om hun opmerkingen in te dienen bij hun gemeentebestuur.
-
OvergangsstationEen overgangsstation is een elektrisch station dat de overgang mogelijk maakt van een ondergrondse verbinding naar een bovengrondse verbinding.
-
Plan-MERDe milieubeoordeling van een plan of het Plan-MER onderzoekt de mogelijke gevolgen van bepaalde activiteiten of ingrepen op de omgeving (mens en milieu). De milieubeoordeling maakt integraal deel uit van een GRUP (Gewestelijk Ruimtelijke Uitvoeringsplan). Het wordt opgemaakt voor de vaststelling van een plan of voor de uitvoering van een project zodat de impact ervan op mens en milieu al in een vroeg stadium gekend is en de nodige maatregelen kunnen worden genomen.
-
PostlocatieDe locatie waar mogelijks het hoogspanningsstation komt. Dat hoogspanningsstation vormt een knooppunt waarop de elektriciteit toekomt en verder verdeeld wordt.
-
Voorafgaande diagnoseZoals de term al aangeeft, gaat het hier om de stap die voorafgaat aan de wettelijke procedures die Elia uitvoert.
Tijdens deze eerste fase, die niet door de regelgeving is opgelegd, worden gedetailleerde technologische en ruimtelijke studies uitgevoerd. Op basis daarvan moet de corridor worden bepaald die het best aan de projectbehoeften voldoet, waarbij ook rekening wordt gehouden met de ruimtelijke context. Tijdens deze fase kan ook grootschalig overleg plaatsvinden met alle partijen die bij het project betrokken zijn.
Na de diagnosefase kan Elia een eerste reservatieperimeter voorstellen die in het gewestplan moet worden ingeschreven.
-
PrijsconvergentieHet doel van de Europese landen is om toegang te hebben tot de meest competitieve prijzen en het economische onevenwicht binnen Europa weg te nemen. De handel in energie is echter voortdurend onderhevig aan verandering.
-
TracéHet tracé is de precieze locatie waar de infrastructuur zal worden gebouwd. Het wordt bepaald op basis van de aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning.
Concreet gaat het om de locatie van de masten binnen de corridor (of reservatieperimeter) die op voorhand wordt vastgelegd na de indiening van de aanvraag tot herziening van het gewestplan.
Het tracé is niet hetzelfde als de corridor, die op het niveau van het gewestplan ligt en die vastgelegd wordt tijdens de aanvraagprocedure voor de herziening van het gewestplan.
-
MER - MilieueffectenrapportDit is een studie die wordt uitgevoerd door een door Wallonië erkend studiebureau. Het dient om de impact te analyseren van een aanvraagdossier voor een stedenbouwkundige vergunning op het milieu in de ruime zin van het woord: fauna, flora enz.
-
SpanningOm de elektriciteit tot bij de gebruikers te brengen zijn verschillende spanningsniveaus nodig. Een woning vereist immers 230 V, industriële verbruikers hebben meer kilovolt nodig. We onderscheiden volgende spanningsniveaus op de hoogspanningslijnen: 70kV, 110kV, 150kV, 220kV en 380kV. Transformatorstations kunnen voor de omzetting naar het gewenste spanningsniveau zorgen..
-
Stedenbouwkundige vergunningEen stedenbouwkundige vergunning is een vergunning die door het gemeentebestuur wordt verleend en die het mogelijk maakt de werkzaamheden uit te voeren die nodig zijn voor de uitvoering van een project. Bij het aanvragen van een vergunning moeten verschillende procedures worden gevolgd, afhankelijk van het gewest.
-
TransformatorstationTransformatorstations op hoogspanning zijn aansluitpunten op het elektriciteitsnet. Een transformatorstation zet de energie om van een hoger naar een lager spanningsniveau of omgekeerd.
-
VerbindingenVoor ondergrondse verbindingen zijn verbindingen tussen kabelsecties vereist op regelmatige afstanden (elke 500 à 800 m) langs het tracé. De werken voor de aanleg van verbindingsinstallaties zijn veel omvangrijker dan de aanlegwerken voor de kabels zelf; de verbindingsputten kunnen tot 15 m lang en 3 m breed zijn.
-
VermazingIn een vermaasd net zijn hoogspanningsstations steeds verbonden met andere hoogspanningsstations via meerdere verbindingen. Vermazing zorgt ervoor dat het uitvallen van een verbinding geen invloed heeft op de bevoorradingszekerheid. Vermazen wordt ook inlussen genoemd.
-
Vogelkrullen
Vogelkrullen zijn ontwikkeld om de luchtlijnen beter zichtbaar te maken voor vogels. Dit om draadslachtoffers te voorkomen.
Ze worden dan ook vooral gebruikt in de omgeving van trekroutes en beschermde gebieden.
-
Voorafgaande informatievergadering voor het publiek(VIV)De voorafgaande informatievergadering voor het publiek (VIV) is wettelijk gezien de eerste officiële aankondiging dat er een bepaald project zal worden uitgevoerd. Het voorontwerp wordt voorgesteld en de verantwoordelijken zijn aanwezig om te luisteren naar de opmerkingen en suggesties van de burgers. Deze worden vervolgens genoteerd en geanalyseerd in het kader van het Milieueffectenrapport (MER)
-
WegvergunningDe wegvergunning wordt aangevraagd bij werken waarbij het openbaar terrein, ondergronds of bovengronds, wordt ingenomen Ze geeft dus de toestemming om werkzaamheden aan de kant van de weg of op openbaar terrein uit te voeren.
-
Wisselstroom (AC)Wisselstroom is een elektrische stroom met een periodiek wisselende stroomrichting. De stroom transporteert afwisselend gelijke hoeveelheden elektriciteit in de ene en in de andere richting. De stroom en spanning voeren zo 50 alterneringen per seconde uit (50 hertz).