Waarom kan de hoogspanningslijn niet ondergronds?
Elia wil een hoogspanningslijn versterken die de gemeenten: Kruibeke, Temse, Bornem, Puurs-Sint-Amands, Buggenhout, Londerzeel, Merchtem, Asse en Dilbeek doorkruist. Door de energietransitie moet deze hoogspanningslijn in de toekomst meer elektriciteit kunnen transporteren.
Een ondergronds alternatief werd onderzocht. Daarbij is gekeken naar technische haalbaarheid, impact op de omgeving en kosten voor de samenleving. Het uitrusten van de bestaande hoogspanningslijn met nieuwe elektriciteitsdraden blijkt de beste optie te zijn.
Versterking noord-zuidas van ons elektriciteitsnet
De ruggengraat van het elektriciteitsnet in België wordt uitgebaat op 380kV. Dit spanningsniveau wordt gebruikt om grote hoeveelheden elektriciteit snel en efficiënt door het land te transporteren en uit te wisselen met buurlanden. De hoogspanningslijn Mercator-Breugel is de noord-zuidas van ons elektriciteitsnet en moet versterkt worden. Dit is nodig om de toename van elektriciteitsstromen beter te kunnen spreiden en transporteren. Hierdoor blijft de bevoorrading van elektriciteit voor het hele land in de toekomst verzekerd.
Versterking noord-zuidas ruggengraat elektriciteitsnet (380kV) - © Elia
Ondergronds alternatief onderzocht
Een ondergrondse variant werd onderzocht in de project-milieueffectenrapport (MER). Maar de aanleg van een nieuwe ondergrondse kabel wordt beschouwd als niet-redelijk. Elia streeft naar een duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem. Daarbij zoekt Elia naar een goede balans tussen de technische haalbaarheid, de impact op de omgeving en de kosten voor de samenleving. Hieruit blijkt dat een versterking van de hoogspanningslijn die er vandaag al staat de beste optie is.
Betrouwbaarheid hoogspanningsnet
Een hoogspanningslijn die wordt uitgebaat op 380kV ondergronds aanleggen houdt risico’s in. Ondergrondse kabels gedragen zich elektrisch anders dan bovengrondse hoogspanningslijnen. Dit leidt tot een verlies aan transportcapaciteit. Om dit te compenseren moeten op verschillende plaatsen langs het traject extra toestellen (bijvoorbeeld spoelen) worden geïnstalleerd.
Door de combinatie van kabels en spoelen ontstaan resonanties. Dit is vergelijkbaar met een radio waarbij meerdere stoorzenders continu van frequentie veranderen. Kabels en spoelen kunnen een ‘verstoring’ veroorzaken in het naburige elektriciteitsnet. Dit brengt de stabiliteit van het volledige elektriciteitsnet in gevaar. Bovendien kan Elia bij een bovengrondse hoogspanningslijn makkelijker defecten opsporen en onderhoud uitvoeren.
Zicht op controle stabiliteit van hoogspanningsnet - © Elia
Impact op omgeving
Voor deze hoogspanningslijn is het mogelijk om bestaande elektriciteitsdraden te vervangen door elektriciteitsdraden met een grotere transportcapaciteit. Dit kan gebeuren mits het versterken van de funderingen en ijzerwerk van 64 bestaande masten en het vervangen van 6 masten. Hierdoor moet geen nieuwe, kostbare open ruimte worden aangesneden.
Bij een ondergronds alternatief moeten meerdere kabels op een bepaalde afstand van elkaar worden geplaatst. Want ondergrondse kabels koelen winden goed af. Hierdoor is bij een ondergronds alternatief een werfzone van ongeveer 70 meter breed nodig. Die ruimte is onmogelijk te voorzien rekening houdend met de verschillende omgevingsfactoren (dorpen, huizen, landschap, etc.).
Ruimtelijke impact bij aanleg ondergrondse hoogspanningskabels - © Elia
Investerings- en onderhoudskosten
De investerings- en onderhoudskosten voor het hoogspanningsnet worden via de energiefactuur gedragen door de samenleving. Want iedereen die thuis of op het werk elektriciteit verbruikt, maakt gebruik van het hoogspanningsnet. Het is goedkoper om over een lengte van 32 kilometer een bestaande bovengrondse hoogspanningslijn te versterken dan een volledig nieuwe ondergrondse kabel aan te leggen.
De aanleg van een ondergrondse kabelverbinding is 6 maal duurder. Dit is omdat meer kabels nodig zijn en de werken langer duren. Daarnaast is ook het jaarlijks onderhoud van een ondergrondse kabel 2 à 3 maal duurder dan een bovengrondse hoogspanningslijn.
Meer informatie?
In februari 2021 organiseerde Elia een digitaal informatiesessie over het project Mercator-Bruegel. In de video hieronder kan u de uitleg over dit thema het antwoord op alle vragen herbekijken. De opname van de volledige informatiesessie kan u hier bekijken.
