Beperking van klimaatverandering emissies
Elia neemt maatregelen om de decarbonisering van de elektriciteitssector mogelijk te maken, de broeikasgassen te controleren en te verminderen, om bij te dragen aan de verwezenlijking van de energietransitie.
Duurzame gebouwen
Elia voert sinds 2010 een koolstofevaluatie uit om de directe en indirecte emissies als gevolg van haar activiteiten in België te identificeren. We nemen ook maatregelen om onze uitstoot van broeikasgassen te beheersen en te verminderen. Bovendien hebben we in 2020 ons Act Now-programma gelanceerd, waarin acties voor de strijd tegen de klimaatverandering zijn vastgelegd. We zetten ons in voor een snelle decarbonisering van de samenleving om de succesvolle uitvoering van de Green Deal te garanderen. Daarom willen we tegen 2040 koolstofneutraal zijn.
De verantwoordelijkheden voor de vaststelling van doelstellingen, uitvoering, monitoring en follow-up zijn identiek aan de algemene verantwoordelijkheden met betrekking tot het milieubeheersysteem.
Onze koolstofvoetafdruk
-
Scope 1
Deze omvat alle directe emissies die verband houden met alle activiteiten van een organisatie. De emissies van Elia groep die onder deze scope vallen, omvatten de emissies die verband houden met het lekken van zwavelhexafluoride (SF6, een isolatiegas) en de emissies die verband houden met de leasing van het wagenpark en de bedrijfsvoertuigen, de verliezen van koelgassen en ons gasverbruik. Emissies die verband houden met SF6-lekkage vormen het grootste deel van onze Scope 1-emissies. -
Scope 2
Deze omvat alle indirecte emissies die het gevolg zijn van de opwekking van gekochte of aangekochte energie die door een organisatie wordt verbruikt. In ons geval houden deze emissies verband met het energieverbruik van onze sites en hoogspanningsposten, en met de verliezen op onze netinfrastructuur (waaronder onze luchtlijnen, ondergrondse kabels en hoogspanningsposten). -
Scope 3
Deze omvat alle andere indirecte emissies die door een organisatie worden gegenereerd. Deze omvat bijgevolg de emissies in verband met aangekochte goederen en diensten, kapitaalgoederen, woon-werkverkeer, brandstof- en energiegerelateerde activiteiten die niet in scope 1 en 2 zijn opgenomen, afval, zakenreizen en andere kleinere activiteiten.
Van al onze activiteiten vertegenwoordigen de netverliezen het grootste aandeel in de koolstofemissies van Elia. Netverliezen worden berekend als het verschil tussen de hoeveelheid elektriciteit die ons net binnenkomt en de hoeveelheid elektriciteit die door de verbruikers wordt afgenomen. Netverliezen houden rechtstreeks verband met de hoeveelheid elektriciteit die over lange afstanden wordt getransporteerd. Verliezen zijn een heel belangrijke factor. Zij worden al in aanmerking genomen in onze beslissingen over de ontwikkeling van het net. De mogelijkheden voor de verdere terugdringing van de netverliezen zijn beperkt. Elia groep zal echter alle mogelijkheden blijven onderzoeken om de verliezen veroorzaakt door nieuwe assets in de toekomstige ontwikkeling van het net te beperken, als dat technisch mogelijk is.
Het gebruik van SF6-gas is zeer specifiek voor de elektriciteitssector en Elia kan het gebruik ervan rechtstreeks beïnvloeden via het onderhoudsbeleid en assetmanagement. Daarom besteden we bijzondere aandacht aan SF6-emissies.
Als Groep willen we tegen 2040 koolstofneutraal zijn. Daarom verbinden we ons tot de volgende hoofddoelstellingen:
- Bijdragen aan de decarbonisering van de elektriciteitssector faciliteren;
- Tegen 2040 een koolstofneutraal systeembeheer tot stand brengen;
- Ervoor zorgen dat onze eigen activiteiten tegen 2030 koolstofneutraal zijn;
We willen veeleer de koolstofbalans van onze activiteiten verbeteren dan de emissies van specifieke scopes verminderen, aangezien de emissies van één scope verband kunnen houden met meerdere activiteiten.
We focussen op het koolstofvrij maken van de elektriciteitssector, omdat we zo de CO2-uitstoot van de samenleving en onze eigen CO2-uitstoot verminderen. Het nemen van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid vereist echter ook dat we rechtstreeks werken aan de vermindering en beheersing van onze eigen emissies.
Bijdragen aan de decarbonisering van de elektriciteitssector
Onze onderneming, Elia groep, telt twee transmissienetbeheerders (TNB's). Wat de klimaatverandering betreft, leveren we dus een substantiële bijdrage aan het koolstofvrij maken van de elektriciteitssector. We doen dat via de volgende activiteiten:
Versterking en uitbreiding van het net om meer hernieuwbare energiebronnen te kunnen integreren
Het elektriciteitsnet moet in staat zijn om de integratie van hernieuwbare energiebronnen te ondersteunen. In de eerste plaats streven we er altijd naar de bestaande infrastructuur efficiënter te maken, zodat deze optimaal functioneert. Dat doen we door oude elektriciteitslijnen/-hoogspanningsposten te vervangen om de capaciteit van het net uit te breiden. Waar dat gerechtvaardigd is, worden nieuwe verbindingen en interconnecties aangelegd. Zo zorgen we ervoor dat we hernieuwbare energiebronnen kunnen aansluiten op onze netten en dat we de stabiliteit van het net garanderen via interconnectieverbindingen (interconnectoren) met de netten van andere landen. Voor meer informatie, zie de volgende webpagina: Onze projecten in uw buurt.
Door de bouw van interconnectoren dragen we ook bij aan de verdere uitbouw van een geïntegreerde Europese energiemarkt. Daarnaast zoeken we naar de nodige flexibiliteitsbronnen om de variabele productie van de hernieuwbare energie op te vangen en bereiden we de markt en het systeem voor om te functioneren in een context van 100% hernieuwbare energie.
Geoptimaliseerd marktontwerp
Marktstructuren zijn essentieel om een betere integratie van hernieuwbare energie in het systeem mogelijk te maken. Daarom zijn we vastbesloten om te zoeken naar de beste marktontwerpen, zodat de integratie van hernieuwbare energie in het systeem niet wordt belemmerd. Integendeel, deze nieuwe marktontwerpen zullen de decarbonisering faciliteren. Er is behoefte aan een paradigmaverschuiving: van een wereld waarin de productie de consumptie volgt naar een wereld waarin de consumptie de productie volgt. Daartoe moeten we dichter bij de reële tijd opereren, om zowel de hernieuwbare productie als de flexibiliteit van de vraag optimaal in het systeem te integreren.
Versnellen van de elektrificering
Elektriciteit als energiedrager is voor de meeste sectoren de meest kostenefficiënte oplossing. Daarom moeten we, als TNB, elektrificering ondersteunen, om de flexibiliteit aan de vraagzijde te verhogen, de integratie van een groter aandeel hernieuwbare energiebronnen in het net mogelijk te maken en de energietransitie te ondersteunen. Dit wordt mogelijk dankzij een betere coördinatie tussen de energiesector en andere sectoren, zoals de mobiliteits- of bouwsector, of door de invoering van nieuwe technologieën. Voor meer informatie over de mobiliteitssector in het bijzonder, zie ons document over e-mobiliteit of lees over de acties die we hebben uitgevoerd in het kader van het IO.E.-project.
Met andere stakeholders samenwerken
Elia groep bevindt zich in het centrum van het energiesysteem en is dus goed geplaatst om de beste instrumenten te identificeren om het systeem koolstofvrij te maken. Bovendien werken we hand in hand met andere belangrijke spelers en nemen we onze verantwoordelijkheid als TNB die een groene energiesector bevordert, zeer ernstig. Daarom hebben we een formele samenwerking opgezet met verschillende andere TNB's (Terna (Italië), RTE (Frankrijk), Tennet (Nederland en Duitsland), Amprion (Duitsland), Red Electrica (Spanje), Swissgrid (Zwitserland) en APG (Oostenrijk)) om de beste instrumenten voor de decarbonisering van het energiesysteem te identificeren en toe te passen. Voor meer informatie verwijzen we naar ons persbericht.
Ervoor zorgen dat we een koolstofneutraal systeembeheer hebben tegen 2040
Als tweede doelstelling streven we naar een koolstofneutraal systeembeheer tegen 2040.. Daarom is het belangrijk dat we ons focussen op de netverliezen die het leeuwendeel van de CO2-voetafdruk van Elia groep uitmaken. Deze zijn onvermijdelijk en hangen onder meer af van de spanning en afstand. Het gaat concreet om warmte verliezen op transmissielijnen, transformatoren en andere systeemelementen, alsook lek- en coronaverliezen.
Dankzij de integratie van hernieuwbare energiebronnen in ons net (wat onze eerste dimensiedoelstelling is) zullen de CO2-emissies ten gevolge van netverliezen in de toekomst aanzienlijk dalen. Als TNB nemen we verliezen zeer ernstig. Deze zijn en blijven een essentieel onderdeel van onze beslissingen bij de aankoop van nieuwe assets of de aanleg van nieuwe lijnen. Als Groep onderzoeken we verschillende mogelijkheden om deze verliezen te dekken met uitsluitend hernieuwbare energiebronnen.
We onderzoeken ook de mogelijkheden om de emissies in verband met balancerings- en dispatchingactiviteiten te verminderen.
Ervoor zorgen dat onze eigen activiteiten koolstofneutraal zijn tegen 2030
Naast onze eerste twee doelstellingen zetten we ons ook in voor het koolstofvrij maken van onze eigen activiteiten.
Mobiliteit bij Elia groep
Luchtemissies (zoals gasvormige verontreinigende stoffen als zwaveloxide (SOx) en stikstofoxide (NOx)) worden niet geproduceerd als een direct gevolg van onze activiteiten. Er is echter nog het deel emissies van bijvoorbeeld het woon-werkverkeer van onze werknemers. Om deze emissies te beperken en in het kader van ons Act Now-programma, hebben we een nieuw mobiliteits- en pendelprogramma opgezet onder de naam ‘Orange is the new green’. Dit nieuwe plan beoogt een overeenkomstige mentaliteits- en gedragswijziging bij onze werknemers. Het programma zal zich toespitsen op:
-
Vermijden/verminderen van vervoersbehoeftenDit behelst onder meer thuiswerk of het gebruik van transitkantoren in andere Elia-vestigingen bevorderen, videoconferenties houden in plaats van verplaatsingen tussen onze kantoren in Brussel en Berlijn, aangepaste informaticatools voor thuiswerk ontwikkelen enz.
-
Bevordering van zachtere mobiliteitDit houdt in dat andere vervoermiddelen worden gestimuleerd als alternatief voor het gebruik van de auto door alleenreizende pendelaars (zoals fietsen, openbaar vervoer, carpoolen, stimulansen om met de trein te reizen in plaats van met het vliegtuig) en dat het personeel op het werk kan gebruikmaken van douches en kleedkamers, naast geschikte parkeerterreinen, huurfietsen en deelauto's.
-
Aanpassing van het wagenpark voor leasingVolgens het nieuwe plan moet 75% van de woon-werkverplaatsingen van het personeel tegen 2025 koolstofarm zijn (i.e. gebruikmaken van openbaar vervoer, fietsen, elektrische voertuigen of een vorm van deelmobiliteit) of helemaal worden vermeden. Tegen 2030 zal het wagenpark van de onderneming dat door het personeel kan worden geleaset volledig koolstofarm zijn.
-
Compensatie van de resterende CO2-uitstoot van ons wagenparkDe uitstoot van ons huidige wagenpark bedraagt ongeveer 2.000 ton CO2 per jaar. Deze zullen worden gecompenseerd door middel van bijdragen aan projecten om de ontwikkeling van hernieuwbare energie te promoten.
Duurzame gebouwen
De emissies in verband met onze gebouwen kunnen worden opgesplitst in emissies in verband met onze niet-kernactiviteiten (i.e. onze administratieve kantoren) en emissies in verband met onze kernactiviteiten (i.e. de emissies van gebouwen in onze hoogspanningsposten). In het kader van ons Act Now-programma onderzoekt Elia welke energie-efficiëntiewinsten in onze hoogspanningsposten kunnen worden gerealiseerd.
-
Innovatieve technologieën en milieuverantwoorde materialen
Om het energieverbruik van onze administratieve gebouwen te verminderen, voert Elia groep regelmatig energieaudits uit om mogelijke optimalisaties op te sporen, volgens de BATNEEC-principes (Best Available Technology Not Entailling Excessive Costs), en heeft ze een aantal duurzaamheidsprojecten opgezet. Onze administratieve kantoren hebben groene energiecontracten voor hun gas- en elektriciteitsverbruik.
Het eerste van deze duurzaamheidsprojecten betrof de aanpassing van het dispatchinggebouw aan de Vilvoordselaan, dat een oppervlakte heeft van ongeveer 4.000 m². Dit is een uitstekend voorbeeld van een duurzaam gebouw, aangezien het wordt geëxploiteerd met behulp van een aantal innovatieve energietechnologieën (het gasverbruik is bijvoorbeeld vrijwel tot nul gereduceerd, het elektriciteitsverbruik met 40%, de CO2-uitstoot met 45%, het gebouw heeft nu een groen dak en een systeem voor de terugwinning van regenwater, enz.) en de structuur en het interieur zijn vervangen door milieuverantwoorde materialen (isolatie met een kurkvloer, leidingen van polyethyleen, scheidingswanden van glasvezel en hennep, hout met FSC-certificaat, natuurlijke verf, enz.).
-
BREEAM-certificering
Er werden twee nieuwe sites gebouwd die een ‘Very Good’-certificaat van BREEAM kregen: Elia Monnoyer in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Elia Crealys in het Waals Gewest. Deze classificatie wordt toegekend aan gebouwen die gezond zijn om in te wonen of te werken, weinig grijze energie verbruiken (energie die verband houdt met de levenscyclus van een materiaal, die reikt van de productie tot de recyclage ervan), weinig water verbruiken en waar de grond zodanig is ontwikkeld dat de biodiversiteit wordt gerespecteerd. Bovendien kreeg de site van Crealys in 2017 ook het PMP-certificaat (voor 'passief bouwen').
Alle renovaties en herinrichtingen van onze vestigingen worden uitgevoerd met het oog op de vermindering van het energieverbruik (minimalisering van de verlichting, installatie van detectoren, optimalisering van de verwarmingssystemen enz.) De site van Monnoyer is uitgerust met 4.500 m² fotovoltaïsche panelen die het gebouw van energie voorzien.
-
Hoogspanningsposten
Een nieuw automatisch systeem voor de bediening op afstand van de verwarmingssystemen van 25 van onze 600 hoogspanningsposten via mobiele telefoon werd ingevoerd om het verwarmingsverbruik te verminderen. Dit systeem houdt in dat de hoogspanningsposten warm genoeg zijn wanneer het personeel aankomt, maar dat het verwarmingsniveau laag blijft wanneer er niemand in het gebouw is.
Bovendien streven we er altijd naar de efficiëntie van ons net te verbeteren in overeenstemming met de Europese richtlijn 2012/27/EU betreffende energie-efficiëntie. Daartoe werden verschillende initiatieven genomen om een optimaal niveau van energie-efficiëntie te bereiken, zoals verhoging van de spanning van het hoogspanningsnet, gebruik van transformatoren met hoog rendement, vermindering van het verbruik van hoogspanningsposten en minder verplaatsingen dankzij registratie en onderhoudswerkzaamheden op afstand. Bijkomende mogelijke stappen worden momenteel onderzocht en zijn terug te vinden in de investeringsplannen.
