2015 - Elia's antwoord op consultatie CREG

Achtergrond informatie

Elia heeft constructief bijgedragen aan de publieke consultatie van de CREG door de vragenlijst te beantwoorden over de maatregelen die moeten worden genomen om de toereikendheid van conventionele productiemiddelen van elektriciteit in België te waarborgen. Elia maakt deze uitgebreide bijdrage publiek en transparant voor alle geïnteresseerde partijen. De nota in bijlage is opgesteld conform de structuur van de vragenlijst van de CREG. De kernboodschappen van deze bijdrage worden hieronder nogmaals kort toegelicht.

Een goed werkende energiemarkt is primordiaal, ongeacht of deze aangevuld wordt met een mechanisme van strategische reserves of een ander capaciteitsmechanisme. Een aantal verbeteringen aan het huidige marktdesign kunnen betrekking hebben op een betere integratie van hernieuwbare energie (incl. offshore wind), meer liquiditeit te creëren op de intradaymarkten, de creatie van kwartierproducten en een herziening van de caps op de groothandelsprijzen.

In het kader van mogelijke aanpassingen aan het mechanisme van strategische reserves stelt Elia dat er actueel twee fundamentele designkenmerken zijn die behouden dienen te blijven opdat de markt de nodige incentives zou hebben voor het gepast gedrag, deze zijn:

• Het slechts in de markt zetten van de strategische reserves indien in de Belpex Day-ahead de prijs gelijk wordt aan 3000 €/MWh en niet alle vraag bediend kan worden die bereid was deze prijs te betalen;
• De verhoging van het onevenwichtstarief naar 4500 €/MWh in geval van activering van strategische reserves bij een structureel tekort.

Waarbij de signalen via de onevenwichtstarieven adequaat lijken te functioneren, dient men op te merken dat het eerste aspect impliceert dat prijspieken inherent aan de werking van een ‘energy-only’ markt verbonden zijn. De maatschappelijke aanvaardbaarheid van een mogelijke verhoogde frequentie van prijspieken dient echter vooreerst besproken te worden (in het bijzonder gezien de kans hiervoor groter is geworden met meer centrales uit de markt). Dit is namelijk fundamenteel voor de te maken keuzes inzake een verbeterde werking van de ‘energy-only’ markt in combinatie met het mechanisme van strategische reserve, of het installeren van een nieuw capaciteitsmechanisme.

Mocht besloten worden om de discussie en de implementatie van een nieuw capaciteitsmechanisme in België te overwegen, dan heeft Elia vanuit diens rol als marktfacilitator reeds enige denkoefeningen uitgevoerd over de kenmerken voor een dergelijk mechanisme. Vooreerst dient de doelstelling duidelijk te zijn, met name het op de lange termijn garanderen van een adequate bevoorradingszekerheid. Hiervoor is een voor marktpartijen en investeerders geloofwaardig en duurzaam kader een noodzakelijke voorwaarde, dewelke zou moeten toelaten om enerzijds nieuwe capaciteit aan te trekken en anderzijds bestaande capaciteit terug ‘in de markt’ te brengen (cf. tijdelijk gesloten productie-eenheden).

De designkenmerken voor een capaciteitsmarkt in België zijn uiteraard afhankelijk van de doelen die men wenst te bereiken en dienen rekening te houden met de bijzonderheden van het Belgische systeem. In dat opzicht, dient ook steeds de meest geschikte actoren weerhouden te worden voor de nieuwe rollen en verantwoordelijkheden die een dergelijk mechanisme met zich meebrengen. In de nota in bijlage maakt Elia enkele voorstellen voor de kenmerken voor een capaciteitsmechanisme voor België, met name: marktgebaseerd, open voor alle capaciteit in de mate dat ze bijdraagt aan de bevoorradingszekerheid, technologie-neutraal, volume-gebaseerd, rekening houdend met verschillende tijdshorizonten, gecentraliseerde veilingen, gevaloriseerd op basis van beschikbaarheid en rekening houdend met bijdragen uit het buitenland.

Tenslotte onderlijnt Elia dat een dergelijke evolutie een fundamentele wijziging is van de energiemarkt en de nodige tijd vergt voor het ontwikkelen en implementeren. Dit is dus geenszins een maatregel die op zeer korte termijn zal bijdragen aan de bevoorradingszekerheid.